Gradac

Gradac, południowa najchętniej odwiedzana przez turystów lokalizacja na riwierze Makarska, hotele Gradec, Labineca, Środkowa Dalmacja, Chorwacja

Gradec (po włosku: Labinezza) jest południową, najchętniej odwiedzaną przez turystów lokalizacją na riwierze Makarska w Środkowej Dalmacji, położonej pomiędzy Makarska i Ploce. Jest oddalony około 42 kilometry od Makarska, położony w połowie drogi pomiędzy Split i Dubrownik. Miejscowość Gradac jest centrum gminy, które posiada takie miasteczka jak: Brist, Drvenik (Makarska), Gradac, Podaca i Zaostrog i zakreśla koniec riwiery.

HISTORIA GRADAC:

Obszar Gradec był zamieszkały już w czasach prehistorycznych. Znakiem tego faktu są liczne kopce kamieni datowane na epokę brązu i wczesną epokę żelaza. W czasach rzymskich, terytorium Gradec był najprawdopodobniej najchętniej zasiedlanym miejscem rzymskich civitas Biston, które jako nadbrzeżne centrum należało do kolonii Narona oraz było bardzo ważną twierdzą, a obecnie znajduje się na terenie Chorwacji.

Przy okolicy Gradina, został znaleziony kawałek gzymsu monumentalnego budynku z II-III wieku, jak również rzymskie kawałki monet. Niedaleko hotelu Laguna, odnaleziono wiele grobowców, stąd uważa się, że w tym miejscu był kiedyś rzymska nekropolia.
Średniowieczna miejscowość Lapčan lub Labinac, które było wspomniane pod nazwą Labineca przez bizantyjskiego cesarza Konstantyna VII Porfyrgeniusza w połowie X wieku, miejsce to reprezentuje tereny obecnego miasteczka Gradac.

Poprzednio, Gradac był wspomniany po raz pierwszy w 1649 roku. Nazwano go po twierdzy, która była położna na wzniesieniu, ponad obecnie widocznym kościołem św. Michała, a który został wybudowany prawdopodobnie podczas VI wojny wenecko-tureckiej (1645-1669), jako opór przeciwko Turkom. Nawiązując do rysunku narysowanym przez weneckiego wojskowego inżyniera i kartografa, Giuseppe Santini, rycina reprezentuje morskie i lądowe bitwy pomiędzy Wenecjanami a Ottomanami w Gradac w 1666 roku, gdzie wieża jest pokazana w płomieniach.

Podczas II Wojny Światowej, Gradac był częścią Niezależnego Państwa Chorwacji. Pod koniec 1944 roku, jugosłowiańscy partyzanci schwytali brata zakonnego Anselmo Kamber i wywieźli z miasta. Zabrali go do Makarska, gdzie zabili 7 lutego 1945 roku. W 2008 roku, jego szczątki zostały znalezione w okopie i został pochowany w Makarska po 63 latach od jego śmierci.

KULTURA
Pozostałości po starej wieży z XVI wieku są możliwe do obejrzenia w opuszczonej wiosce Čista, ponad Gradac, w miejscu ówczesnego regionu Fragistin.
W jego otoczeniu nadal są szeregi opuszczonych domów z typową charakterystyką architektoniczną tego regionu. Jeden z najstarszych na terytorium Gradac istniejących gmachów to kaplica św. Pasquale na górze Plana, ze sklepieniem siodłowym nadającym kształt beczki orzechowej.

Obok starej parafii kościoła św. Antoniego znajduje się lokalny cmentarz i nowszy kościół św. Michała, wybudowany w 1852 roku, dokładnie w strefie Gradina, starej lokalizacji rzymskiej. W starym kościele znajdują się marmurowe ołtarze z posągami. Najznakomitrza spośród nich jest drewniana rzeźba świętego Rocha. Innym ciekawym obiektem jest wytoczona z kamienia chrzcielnica, prawdopodobnie przeniesiona ze starego kościoła. Przed wojną w 1990 roku, miasto Gradac posiadało pomnik nieznanego żołnierza stworzonego przez słynnego chorwackiego rzeźbiarza Antun Augustinčić, poświęcony zabitym partyzantom podczas Drugiej Wojny Światowej. Została zniszczona w akcie wandalizmu przez jedną z chorwackich brygad na początku wojny z lat dziewięćdziesiątych. Gradac jest dobrze znany dzięki antyfaszyskiej i partyzanckiej historii, która jest obecnie objęta rewizji i zniesławienia.

Gradac posiada monument ku pamięci mieszkańców zabitych przez jugosłowiańskich partyzantów podczas II Wojny Światowej.